Katılım, motivasyon ve sürdürülebilir öğrenmeyi geliştirip ilerletmeyi hedefleyen oyunlaştırma; insan odaklı bir çözüm aracıdır. Eğlenceli bir oyun kurgusu içerisinde kullanıcı deneyimini merkeze alarak tasarlanan oyunlaştırma içerisinde kullanılan oyun bileşenleri ile de (rozet, liderlik tahtası, puan, seviye vb. ) oyunun ilgi çekiciliği ve beraberinde doğal yoldan hedefe ulaşma isteğinin artışı planlanır. Tüm bunlarla birlikte oyunlaştırma içerisinde oyuncuların tutum ve davranışlarına bağlı olarak oyuncu tipleri bulunur. Bu yazımızda sizlere oyunlaştırma sistemi içerisinde yer alan oyuncu tipi modellerini aktaracağız.
Oyunlaştırma ve Oyuncu Türü Modelleri
Oyuncu tipleri dönemine göre araştıran ve incelemelerde bulunan kişilere göre farklı türlerde geliştirilmiştir. Örneğin Andrzej Marczewski oyuncu tiplerini başaranlar (achievers), sosyalleşenler (socialisers), yardım severler (philanthropists), özgür ruhlar (free spirits), oyuncular (players) ve bozucular (disruptors) olmak üzere 6 tip özelinde değerlendirmiştir. Başaranlar (achievers), sosyalleşenler (socialisers), yardım severler (philanthropists) ve özgür ruhlar (free spirits) içsel tipler olarak açıklanır. İçsel tipler sistemi çözmeye çalışan, sistem içerisindeki diğer oyuncularla iletişim ve bağ kurmayı seven, gelişme ve ilerleme ile motive olan tiplerdir. Oyuncular (players) ve bozucular (disruptors) ise dışsal motivasyon araçları ile harekete geçen, puan rozet gibi ödüllerle motive olan, sistemi sürekli olarak olumlu ya da olumsuz değişime zorlayan oyuncu tipleridir.
Andrzej Marczewski'nin belirlediği oyuncu türleri dışında bilinen en yaygın oyuncu türlerinin bir diğeri de Bartle’ın oyuncu tipolojisidir. Bartle (1996) Marczewski 'den farklı olarak 4 farklı oyuncu türü belirlemiştir. Puan ve rozet toplamaya, seviye atlayarak sistemde ilerlemeye odaklanan Başaranlar (Achievers), sistemi çözmeye çalışan Kaşifler (Explorers), farklı oyuncular ile sosyal iletişim kurmayı seven ve buna odaklanan Sosyalleşenler (Socializers) ve diğer oyunculara saldırmayı ve sanal olarak onlara zarar vermeyi amaç edinmiş Katiller (Killers) Bartle'ın belirlediği oyuncu tipleri arasında yer alır.
Son olarak Ferro, Walz ve Greuter ise oyuncu tiplerini fark edilmekten hoşlanan, görünür olmayı seven Dominantlar (Dominant), başarmayı ve öğrenmeyi seven Objektivistler (Objectivist), diğer kullanıcıların ihtiyaçlarına da önem veren, problemleri diğer kullanıcılar ile çözmekten hoşlanan Hümanistler (Humanists), süreçleri araştırmayı seven ve merak güdüsü yüksek Meraklılar (Inquisitive) ve becerilerini yeni şeyler yaratarak ve geliştirerek kullanmayı seven Yaratıcılar (Creative) olarak 5 farklı türe bağlar.