İçsel motivasyon; bir işi yapan kişinin dışsal etkenlerden bağımsız olarak o işi sevmesi, o işten doyum alması, o iş için kendi kendini motive edebilmesidir. İçsel motivasyonda işin yapımından duyulan tatmin herhangi bir maddi ya da sözlü ödüle bağlı olmaksızın bireyin kendisinden kaynaklanır. İçsel motivasyonu merak, keşif duyusu, deneme gibi ihtiyaçlar yönlendirir ve birey süreç içerisinde kendini özgür ve yetkin hissederek hedefine daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde ulaşabilir.
İçsel Motivasyon Faktörleri
İçsel motivasyon ile motive olmuş bir birey için ödül, baskı gibi dışsal teşviklere ihtiyaç yoktur. Kişi bu teşviklere ihtiyaç duymadan doğal motivasyonel eğilim gösterir ve faaliyetlerini özgürce, kendi iradesiyle gerçekleştirir. İçsel motivasyon faktörleri yaratıcılık, ilgi çekici iş, başarı, tanınma, ilerleme olanakları, farklılık (çeşitlilik), işe katılım, etkileşim, işin kişi için olan önemi, iş sürecinde bağımsızlık, kişinin işi yapma süreci içerisinde yetenek ve becerilerini kullanabilme fırsatları gibi farklı faktörlerden meydana gelir.
Özellikle iş dünyasında işveren açısından önemi büyük olan içsel motivasyonun sağlanabilmesi için bazı tekniklerden destek alınabilir:
- İşin niteliğinin artırılması
- Seçenekler sunmak
- Yetki ve sorumluluk vermek
- Anlamlı geri bildirim vermek
- Dostça rekabet ortamı oluşturmak
- Etkileşimin yüksek olduğu, iyi ilişkilerin desteklendiği bir çalışma ortamı yaratmak
Oyunlaştırma ve İçsel Motivasyon İlişkisi
Oyunlaştırma (Gamification) tabanlı performans çözümleri hem içsel hem de dışsal motivasyonun aynı platform üzerinden desteklendiği yeni nesil iş modelleridir. Oyunlaştırma içerisinde kullanıcılara sağlanan ödül, rozet, övgü seviye vb. gibi unsurlar kişilerin dışsal motivasyonunu destekler ancak bu motive ediciler kullanıcının kendisi dışındaki kaynaklardan elde ettiği şeylerdir.
Oyunlaştırma tabanlı çözümler tamamen insan ve insan psikolojisine odaklı tasarımlardır. Kullanıcı süreç içerisinde verdiği kararlarda özgür ve bağımsızdır. Keşfetme, öğrenme, ilerleme ve başarma duygusu ön plandadır ve kişi hiçbir baskı altında kalmadan keyifli bir ortam içerisinde diğer kullanıcılar ile etkileşimde kalarak hedefine ulaşmaya çalışır. Dışsal motive edicilerin de aynı platform içerisinde kullanılabilmesi kullanıcının içsel motivasyonunu ve yaratıcılığı artırarak kişilerin performansı üzerinde doğrudan etkide bulunur. Kısaca özetlemek gerekirse oyunlaştırma ve içsel motivasyon birbirini destekleyen önemli kavramlardır. Oyunlaştırma içerisinde katılım için istek, teşvik, meydan okuma, ödül ve geri bildirim gibi hem içsel hem de dışsal motivasyonu tetikleyen unsurlar kullanılır. İyi bir oyunlaştırma tasarımı, iş hedeflerini oyuncunun içsel motivasyonu ile anlamayı ve uyumlu hale getirmeyi amaçlar ve bu sayede kullanıcıyı ustalık yolcuğuna taşır.