"Çalışanlar, ödüllere ve oyunlara bağımlı hale gelirlerse ne yaparız?" Motivacraft'ı ilk kurduğumuz günlerde çok sık duyduğumuz sorulardan bir tanesiydi bu. Bir diğeri ise "Mesai saatleri içinde oyun mu oynayacak?' çalışanlardı.
Zaman içinde yaptığımız bilgilendirme çalışmaları ve Motiva Academy olarak düzenlediğımiz seminer, webinar ve çeşitli etkinlikler sayesinde "Oyunlaştırma" ile "Oyun" arasındaki farkı anlatmayı başardık. Bu iki sorunun cevabını geniş kitlelere duyurmayı başardık. Yine de arşivimde önemli diye işaretlediğim makaleleri gözden geçirirken, Andrzej Marczewski tarafından 2020'nin Agustos ayında aynı konuda bir makale yazdığını görünce aslında bu soruların sadece Türkiye'ye özgü olmadığını, evrensel olduğunu bir kez daha gözlemledim. Oyunlaştırmanın üstatlarından bir tanesinin bakış açısını yansıtan bu makalenin tıpkı çevirisinin aklında halen oyunlaştırmayla ilgili soru işaretleri bulunan yöneticilere yardımcı olacağına inanıyorum.
Peki Çalışanlarınız Oyunlaştırılmış Sisteminize Bağımlı Olurlarsa Ne Olur? - Andrzej Marczewski 4 Ağustos 2020
Geçtiğimiz yıllarda müşterilerimizle yaptığımız konuşmalarda “peki ya insanlar çözüme bağımlı olup çalışmayı bırakırsa ne olacak?” sorusu birkaç kere geldi.
Bu üzerinde düşünülmesi gereken ilginç bir soru. İlk olarak saçma bir soru olduğu için soruyu göz ardı etmek çok kolay. Düşündüğünüz zaman her yıl binlerce oyun çıkıyor (2019 yılında Steam üzerinde yaklaşık 9000 oyun vardı) ve bu oyunları çoğu hiç tanımıyor veya başarısız oluyor. Peki oyunlaştırılmış sistemler insanlar için oynadıkları oyunlardan veya işlerinden nasıl daha önemli olacak?
Bu konu üzerinde düşündüğünüz zaman ele almanız gereken konular olduğunu görüyorsunuz. Oyunlaştırılmış sisteminizin günlük işlerinden daha ilgi çekici olma olasılığı var. Eğer oyunlaştırma tasarımında iyiyseniz, işleri daha da ilginç kılmak için neler yapmanız gerektiğini bileceksiniz. Puan toplayıp bu puanları ödüllere dönüştürebileceğiniz bir sisteme sahip olursanız bu sistem gerçek işten daha ilginç olacaktır! Buna Aşırı Doğrulama Etkisi adını veriyoruz. Basit bir şekilde bu etkide ödüller işten daha önemi oluyor. Oyunlara ödülleri uyguladığınızda bunu görebilirsiniz. Oyun içsel olarak eğlenceli olmalı. Ancak dengesiz bir ödül sistemi eklerseniz insanlar oyundan keyif aldıkları için oynamayı bırakarak sadece ödül için oyun oynar.
Peki Oyunlaştırılmış Sisteminize Bağımlı Olurlarsa Ne Olur?
Aktivite motivasyonu için dışsal ödülleri olan bir sistem tasarlarsanız Aşırı Doğrulama Etkisi bir soruna dönüşebilir. İnsanlar sadece ödül için çalışmaya başlar ve bu da iş kalitesini düşürebilir.
Bu Sorunu Nasıl Ele Alabilirsiniz?
İlk çözüm dışsal ödülleri çok fazla kullanmamaktır. Ödülle rüşvet vermek yerine geri bildirim ve yön göstermeye dayanan aktiviteleri içeren bir sistem oluşturun.
Olası sorunlar hakkında çok fazla kafa yormayın. Sonuçta insanların çalışmak yerine kullanmak isteyecekleri keyifli bir çözüm sunarsanız eğlence için “gerçek” oyunlar yapıyor olma ihtimaliniz yüksektir!
Çözümlerin bulunma oranını azaltın. Dışsal ödülleri kullanmak zorundaysanız bu ödüllere kısa süre erişim sunun. Örneğin bazı oyunlarda günlük seri galibiyetinizi kaybetmemek için sabah oyuna girip daha uygun bir zamanda oynamak için oyunu kapatabilirsiniz. Sisteminizi günlük belirli eylem sayısına izin verecek şekilde ayarlayarak insanların aşırı kullanma riskini azaltabilirsiniz.