Fogg davranış modeli; motivasyon, yetenek ve tetikleme unsurları bir araya gelerek gerçekleşen ve davranışların değişikliğini yönlendirme üzerine kurulmuş bir yöntemdir. Stanford Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan BJ Fogg tarafından geliştirilen Fogg davranış modeline göre bir davranışın meydana gelebilmesi için motivasyon, yetenek ve tetikleme unsurlarının bir araya gelmesi zorunludur. Oldukça güçlü ve etkili olan bu davranış modeli oyunlaştırma kurgusu ile de eş süreçli ilerleyen bir kavramdır ve kurgu içerisinde katılımcıların oyun oynarken gösterdikleri davranış değişikliklerine sebep olabilecek etkenleri analiz etmeyi amaçlar.
Fogg Davranış Modeli ve Oyunlaştırma
?Fogg davranış modeline göre bir davranışı gerçekleştirmek için kişinin yeterli derecede motivasyon duyusuna ihtiyacı bulunur. Eğer davranış ilgili motivasyon ile birleşip davranışı yapma becerisi ile eşleşirse yetenek unsuru ortaya çıkar. Bu iki unsuru ortaya çıkaracak bir diğer nokta ise davranışın gerçekleşebilmesi için gerekli bir hatırlatma ya da eyleme geçme çağrısı yani tetikleme unsurudur.
Bu üç unsurun bir arada uyum içerisinde olması sürecin de en iyi şekilde ortaya çıkabilmesi için son derece önemlidir. İşte oyunlaştırma bu noktada devreye girerek kişilerin bir davranışı gerçekleştirmesi ya da bir davranışta değişikliğe gitmesi için gerekli olan motivasyon, yetenek ve tetikleme unsurlarını ortaya çıkarır.
Motivasyon : Oyunlaştırma katılımcıların motivasyon duygusunu ortaya çıkarabilecek oyun ögeleri ile doludur. Rozet, övgü, seviye atlama, ilerleme, ödül gibi oyun unsurları kişilerin motivasyonunu artırır, hedefe daha iyi ve daha motive bir şekilde gitmelerine yardımcı olur. Oyunlaştırma içerisinde kullanılan motive ediciler içsel ya da dışsal motive ediciler olabilir ancak her iki motive edici de katılımcıyı oyun kurgusu içerisinde tutup hedefine ilerletmek için yeterli güce sahiptir.
Yetenek : Oyunlaştırma kişileri özgür ve rahat oldukları bir ortamda yeteneklerini rahatça gösterebilecekleri bir alan sağlar. Katılımcılar oyun kurgusu içerisindeki adımları tamamlayıp, seviye atladıkça kendi yeteneklerinin açık ve net bir şekilde farkına varabilir. Oyunlaştırma kişinin kendini özgür hissettiği bir ortamda keşfetmesini kolaylaştırır, kişi sınırlarını beceri ve başarılarını oyunlaştırma ile net bir şekilde kavrayabilir.
Tetikleme : Motivasyon ve başarı duygusu katılımcının kurgu içerisinde harekete geçmesini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Katılımcılar oyunlaştırma sayesinde doğal bir şekilde, dışarıdan bir baskı olmadan harekete geçmeyi ister, yol almaya ve hedeflerini gerçekleştirmeye devam eder.
Kısaca özetlemek gerekirse oyunlaştırma; Fogg davranış modelinin de temelinde olan motivasyon, yetenek ve tetikleme unsurlarından beslenen, kişilerde uzun vadede davranış değişikliği yaratma ya da alışkanlık oluşturma aşamasında kullanılabilen güçlü bir araçtır.