"Nedir? Neden? Nasıl?" serisinin ilk yazısını sizlerle paylaşıyorum. Bu yazıda oyunlaştırmanın kavram olarak ne olduğu konusunu ele alacağız. Son zamanlarda dillere pelesenk olmuş "oyunlaştırma" nedir acaba? Biz, oyunlaştırma denince ne anlamalıyız?
Oyunlaştırmanın farklı kişilerce farklı tanımlarını duymuşsunuzdur. Bu tanımların hepsi doğrudur ancak aynı zamanda hepsinin de, tanımı yapanın kendi paradigmasına göre yapıldığı için eksik veya yanlı olduğunu söyleyebiliriz.
Çünkü oyunlaştırmanın ne olduğu, onu kullanan veya ondan değer yaratan bireylere göre değişmektedir. Dolayısıyla tanımları da değişmektedir.
Benim paradigmamdaki tanımı ise çok net;
“Bir hedefe ulaşmak için, oyun mekaniklerini ve felsefesini gerçek hayatın içine adapte edip, bireyleri motive ederek, kalıcı ve pozitif davranış değişiklikleri yaratmaktır.”
Şimdi kısaca bu tanımdan yola çıkarak alt bileşenlerini açıklamak istiyorum;
1.Hedef
Oyunların müthiş gücünü hedeflerimize ulaşmakta kullanabilir miyiz? Konuya bu açıdan bakıldığında insanların oyun oynamak için gösterdiği heves ve motivasyon kaynağı, hayatın içine yerleştirilebilir mi sorusu akla gelmektedir? Bu motivatörler, dinamikler ve süreçler, gerçek hayatta verimlilik artışı için davranış değişikliği yaratma yönünde kullanılabilir mi?
Davranış değişikliği uzun dönemde bilgilenme, farkındalık artışı, eğitim, koçluk ve mentorluk gibi araçlarla oluşturulabilir. Oyunlaştırma ise özellikle kısa dönemde bile davranış değişikliği yaratmakta ve bunu sürdürmekte başarılı bir araç olarak önümüzde durmaktadır. Özellikle yüksek içsel ve dışsal motivasyon isteyen mesleklerde, başarılı profillerin davranış kalıpları modellenebilir. Bu modelleme sonrası oyunlaştırmanın dinamikleri kullanılarak üstün performans için gerekli olan davranış kalıpları iş ve prim sistemlerine adapte edilebilir.
Sadece eğlenmek için bir konuyu oyunlaştırmayın. Eğer sadece keyifli bir gün veya hafta geçirmek istiyorsanız piknik yapın veya ekibiniz ile gerçekten oyun oynayabilirsiniz.
Bir oyunlaştırma projesi mutlaka bir amaca hizmet ediyor olmalıdır. Bu amaç; ciro artışı olabileceği gibi kitap okuma oranını artırmak kadar ulvi bir amaç da olabilir.
2.Oyun Mekanikleri ve Felsefesi
Oyunlaştırma aslında oyunlarda kullanılan unsurların ve felsefenin gerçek hayatın içinde de kullanılmasını sağlamaktır. Bunlar rozetler, puanlar, seviyeler, ilerleme durumu, geri bildirim verme gibi bir çok unsur ve hikayeden oluşabilmektedir.
3.Aksiyonlar ve Davranışlar
Ulaşmak istediğimiz amaç net olarak belirlendikten sonra buna ulaşabilmek için oyunculardan beklenen davranışlar belirlenmelidir. Bir oyunlaştırma projesi mutlaka bir amaca hizmet ediyor olmalıdır demiştik bir üst paragrafta.
Bu amaç; ciro artışı olabileceği gibi kitap okuma oranını artırmak kadar ulvi bir amaç da olabilir.
Eğer amacımız ciro artışı ise satış profesyonellerinin daha çok ziyaret yapması, daha çok teklif vermesi aslında bu süreçte bizi hedefe götürecek olan davranışlar olabilir.
Eğer amacımız daha fazla kitap okutmak ve gelişim ise okuma sürecini daha keyifli hale getirecek aksiyonlar, okumayı bir yarışmaya çevirecek aksiyonlar eklenebilir.
Her davranışın ardında içsel ya da dışsal bir motivasyon bulunmaktadır. Bazıları tetikleyici düzeyde ilkel beynin tetiklemeleri ile oluşur bazıları ise daha komplike ve karmaşıktır.
Ancak her ne olursa olsun bizim için önemli olan şey şu ki; oyuncunun, bu davranışları neden gerçekleştireceği sorusunun yanıtlarını bulmaktır.
Bu en temelde bizi insan varlığının doğasını anlamaya götürür. Dolayısıyla oyunlaştırmanın teknolojiden ziyade insanı anlamak kısmının daha ağır bastığını söyleyebiliriz.
Kısaca oyunlaştırma, insanı anlama çabasının farklı disiplinlerle oluşturduğu post-modern bir dansıdır. Siz de bu dansa bizimle birlikte hemen katılın...
Koray İnan